سازمان شما توسط یک مدیر واقعی اداره می‌شود یا شبه مدیر؟

   در ایامی که همه جا صحبت از تحولگرایی می‌شود و این مهم تبدیل به گفتمانی غالب و مطالبه عمومی شده است، خواهیم کوشید تا در این نوشتار تبیین کنیم تحول از مسیر «مدیران واقعی» محقق می‌شود یا «شبه مدیران» هم توان انجام این مهم را دارند؟!

مدیران واقعی:

    مدیرانی هستند که کاملا تجربی، تخصصی و پس از طی سلسله مراتب اداری از صف به ستاد رسیده اند و درک صحیحی از واقعیات و چالش‌های موجود سازمان دارند، تعصب سازمانی داشته و دارای تعاملی خوب با مدیران سطوح مختلف و کارکنان خود هستند و در فضای اداری اهل سیاست بازی نبوده و سعی بر شایسته سالاری دارند.

    نفر اول سازمان اگر مدیر واقعی باشد و براساس شایستگی ها، قابلیت های فردی، طی کردن موفق سلسله مراتب اداری و کسب تجربه لازم به مدیریت سازمان رسیده باشند؛ حتما دارای تخصص، برنامه، نقشه راه، اعتماد به نفس، خلاقیت و جسارت لازم هستند که بتوانند سازمان را متحول کنند، ایده های جدید طراحی و اشتیاق سازمانی کارکنان و بهره وری را به عالی ترین سطوح آن برسانند.

ویژگیهای مدیران واقعی:

1⃣ کارامد، کاربلد و الگوی عملی راهبری در سازمان هستند.

2⃣ با تکیه بر تجارب و تخصص خود؛ حرفه ای تصمیم سازی و عمل می‌کنند.

3⃣ در رفتارشان نسبت به مدیران مافوق خود؛ ضمن تعامل نقادانه، گاهی دستورات مدیران بالادستی را نیز دچار چالش کرده و هرگز بله قربانگوی صرف بالادستی ها نخواهند بود.

4⃣ در رفتارشان با کارکنان زیرمجموعه؛ تعاملی سازنده و همکارانه دارند و انتظارات غیرحرفه ای و غیرعملی از زیرمجموعه خویش نخواهند داشت.

5⃣ جسارت و شهامت لازم برای مدیریت بحرانهای احتمالی سازمان را دارند.

6⃣ مهارت " نه گفتن" را به خوبی بلد هستند و منافع سازمانی را فدای منافع حزبی و فردی اطرافیان نمی‌کنند.

شبه مدیران:

    در برخی سازمانها از این تیپ شبه مدیران دیده و یا گرفتارشان شده ایم، افرادی که جهت بادهای موسمی را خوب می‌شناسند، در ستادهای انتخاباتی سرمایه گذاری خوبی می‌کنند و در چسباندن پوسترهای انتخاباتی صاحب سبک و روش هستند، اتاق مدیریت خود را در سازمان تبدیل به محلی برای گعده های سیاسی و حزبی می‌کنند، سازمان و عواید آن را وقف حزب سیاسی متبوع خود می‌کنند، چون تجربه و تخصص ندارند و دنبال رزومه سازی هستند در هر پست فقط چندماهی می‌مانند و دائم در حال بالارفتن از نردبان ترقی هستند و تمرکزی بر مدیریت سازمان خویش ندارند.

    حال اگر سازمانی گرفتار شبه مدیری باشد که تصادفی یا بواسطه ژن خوب بودن و یا فعالیت در ستادهای تبلیغاتی مدیر شده باشد؛ سازمان با یک سیستم ناکارامد، مدیر توصیه پذیر و حرف گوش کن سروکار خواهد داشت که فرایندهای سازمانی را مختل و اشتیاق سازمانی و بهره وری را نابود خواهد کرد.

ویژگیهای شبه مدیران:

1⃣ در این سیستم ناکارآمد قد مدیریتی کوتاه و کوتوله پروری در سازمان باب می‌شود، در این سیستم مدیر پایین دستی فردی ضعیف انتصاب می‌شود که برایشان تهدید و چالشی ایجاد نکند.

2⃣ این تیپ مدیران به میز چسبیده اند، نقش ماشین امضا را ایفا می‌کنند و اهل ریسک نبوده و نمی‌توان براحتی توفیق خدمت را از آنان سلب کرد.

3⃣ گوشهای خوبی دارند و بقایشان را در این ساختار، بر حرف شنوی می‌دانند پس نگاهشان به دهان مدیران فرادستی دوخته اند و سمت خلاقیت و نوآوری هرگز نمی‌روند.

4⃣ شهامت و جسارت تصمیم سازی در هیچ سطحی را ندارند و با کلیدواژه های؛ شاخص ها، نقشه ی راه، نظارت و ارزیابی عملکرد کاملا بیگانه اند.

5⃣ نوع رفتارشان با کارکنان زیرمجموعه ظالمانه است و اعتقادی به ارزش منابع انسانی ندارند و باعث ترک نیروی انسانی کارآمد از سازمان می‌شوند.

6⃣ نوع رفتارشان با مدیران بالادستی ذلیلانه است بطوری که در مقابلشان هیچ اراده ای از خود ندارند و فقط " سمعا و طاعتا "

7⃣ دلالی می‌کنند یعنی در مقابل پایگاه‌های قدرت؛ منافع سازمانی را حراج کرده تا چندروزی ماندگاری بیشتر شود و در این سبک مدیریت شایسته سالاری، طنزتلخی ست.

8⃣ منافع سازمان را فدای راضی کردن گعهده های سیاسی کرده و مدیریتی راکد و ساکن را بر مدیریت مستقل ترجیح داده و معتقدند از سازمان هیچ صدایی و به هر قیمتی نباید شنیده شود.

    امیدواریم در سازمان های متبوع خود و در چله دوم انقلاب حسب بیانیه گام دوم، بدنبال شایسته سالاری، جوانگرایی، جانشین پروری برویم تا بتوانیم تحول بنیادین و واقعی را بوجود آورده و آثار نیکش را در زندگی اداری و شخصی خود و مردمان شریف ایران زمین بزرگ شاهد باشیم.

علی‌رضا اسلامی‌نژاد

فعال سیاسی