چرا از پیچ اقتصاد عبور نمی‌کنیم؟!

مهم‌ترین دغدغه دولت سیزدهم، بهبود شرایط اقتصادی است؛ بااین‌حال می‌خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که باوجود همه تلاش‌ها و تحرکاتی که توسط دولت‌های پیشین انجام شده، چرا از مشکلات عبور نمی‌کنیم؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت، برای عبور از رودخانه مشکلات، در ابتدا باید شناگر خوبی باشید و متأسفانه دولت‌ها تاکنون شناگران خوبی نبوده‌اند؛ ازاین‌رو یا چشم امیدشان به آن‌طرف رودخانه، خشک‌شده و یا بیهوده در غرقاب مشکلات دست‌وپا زدند. شناگر نبودن یعنی اینکه: 1- هم راه، هم پهنای راه: ما هنوز در اقتصاد در مورد آنچه که هستیم و آنچه که باید باشیم، به فهم مشترک نرسیده‌ایم. ازاین‌رو دائم از این پارادایم به آن الگو و از این شاخه به آن شاخه می‌پریم و اقتصاد سال‌هاست که در کشاکش دست مرئی دولت و دست نامرئی بازار قرار گرفته و در انقباض و انبساط سیاست‌ها و قطع و وصل یارانه‌ها دست‌وپا می‌زند. 2- رفتار باری به هر جهتی: ازآنجایی‌که همیشه هشتمان در گرو نه است، فرصت اندیشیدن به آینده و بحران‌های آن را نداریم، همان‌گونه که نشانه‌های جهان کنونی در گـذشته قـابل شـناسايی بودند، نشانه‌های جهان آينده نيز در زمان حال، پیدا و قابل‌دیدن هستند؛ اما باز غافلگیر می‌شویم و به‌جای کنش، دائماً در حال واکنش هستیم. در سیاست‌گذاری‌ها علاقه‌ای به شناخت آینده نداریم و دقیقاً «باری به هر جهتی» رفتار می‌کنیم. 3- شنا با یک دست: مدیریت اقتصادی به سبک دولتی و با تکیه بر یک محصول، مثل شنا کردن در رودخانه با یک دست است؛ به زبانی ساده، دولت‌ها اصرار دارند تا به‌تنهایی و بدون توجه به بخش خصوصی و ظرفیت‌های مردمی و تنها با اتکا‌ به فروش نفت از مشکلات عبور کنند؛ کاری تقریباً ناشدنی! دولت باید بپذیرد تنها در اموری که مردم نمی‌توانند انجام بدهند و یا بخش خصوصی مایل به سرمایه‌گذاری نیست، باید ورود کند و در بقیه موارد فقط و فقط باید نظارت کند.

نکته پایانی: در شرایط امروز، تنها راه برای دولت نوپای رئیسی، عبرت از گذشته و تکیه بر توانایی داخلی برای خلق ثروت است. خلق ثروتی که بدون تولید شدنی نیست؛ تولید خوب، نیازمند دانش است و دانش از ذهن انسان‌ها بیرون می‌آید؛ بنابراین کافی است دولت سیزدهم علف‌های هرز را حرص کند و خاک را مرطوب نگه دارد، خواهید دید که دانه‌ها خیلی زود به جوانه تبدیل می‌شوند.

(نویسنده: حسین حسینی نژاد)